درباره گز کرمانی

تاریخچه گز اصفهان

طبق گفته ها گز از زمان صفویه و همزمان با شکوفا شدن مجدد هنر و فرهنگ ایرانی در اصفهان بوجود آمده است. البته در این زمینه حدس و گمان های فراوان است ولی متاسفانه تحقیقات مناسبی در مورد ریشه آن نشده است. به احتمال زیاد این محصول نتیحه آزمون و خطاهای فراوان روی شیرینی های بومی اصفهان است. شاید ریشه اصلی گز، حلواچوبه باشد. در زمان های دور، کشاورزان که به کشت خشخاش می پرداختند، هنگام جمع آوری محصول دچار سردی، سستی و عرق ریزی شدیدی می شدند. اینجا بود که نوعی شیرینی با نام حلواچوبه فراوان شد.

حلواچوبه، ارزان و دردسترس ترین بود. آن را از شکر و سفیده تخم مرغ درست می کردند و معمولا برای رفع خستگی کشاورزان بکار می رفت و به تدریج حلواچوبه تکامل یافت و به گز تبدیل شد. گفته می شود آقا محمدخان قاجار در مقطعی اقدام به صادرات این محصول به سایر کشورها کرد. پیش از آن نیز پادشاهان ایرانی گز اصفهان را هدیه ای گرانبها برای یادگار دهی به سایر پادشاهان کره خاکی انتخاب می کردند.

گز کرمانی

گز از تنقلات شیرین، معروف و سنتی ایران، سوغات اصلی اصفهان است؛ همچنین در همدان، چهارمحال و بختیاری، کرمان، فارس و یزد نیز تولید می‌شود. برای تهیه گز از شکر، سفیده تخم مرغ، مغز بادام و پسته و هل و گلاب استفاده می‌شود. برخی تولیدکنندگان گز از نوعی ماده به نام بادکا نیز استفاده می‌کنند که این ماده ارزش غذایی آن را پایین می‌آورد.

اولین تولیدکننده و البته مخترع گز فردی به نام محمد علی شکرچیان در اصفهان بوده‌است. گز اصفهان مرغوب‌ترین نوع گز است و قدمتی بیش از ۴۵۰ سال دارد. طبق گفته‌ها «گز اصفهان» از زمان صفویه و همزمان با شکوفا شدن مجدد هنر و فرهنگ ایرانی در اصفهان به‌وجود آمده‌است. شیرینی‌ای که در نواحی اصفهان به نام گز ساخته می‌شود نام خود را از شهد ترشح‌یافته از پسیل گز که اختصاصاً بر روی این درختچه جایگیر می‌شود گرفته‌است. گزانگبین یکی از معدود قندهای فروکتوز به تنهایی در طبیعت است. نوع اصیل این شیرینی که هنوز هم به‌صورت سفارشی ساخته می‌شود دارای درصد کمی از عصاره گرانبهای گزانگبین است و آنچه به گز شیرین اصفهان هویت داده همین عصاره و شهد شگفت‌انگیز انگبین یا گزانگبین است.

بیش از ۹۰درصد گز کشور در اصفهان تولید می‌شود. هم‌اکنون نزدیک ۴۵۰ واحد تولیدی در اصفهان به تولید گز مشغول هستند. و سالانه حدود ۶۵۰ هزار تن گز در اصفهان تولید می‌شود. علی‌رغم آنکه «گز اصفهان» از محصولاتی است که به عنوان یکی از اولین صادرات ایران از اصفهان، در زمان آقامحمدخان قاجار به جهان عرضه شد، اما جهت حمایت از صادرات این محصول، برند «گز اصفهان» در سازمان جهانی مالکیت فکری ثبت شده‌است.